AIZANOI – FRIG VADİSİ –SİVRİHİSAR – GORDİON ANTİK KENTİ – ANKARA / ANITKABİR – ANADOLU MEDENİYETLERİ MÜZESİ

Ark. Nezih Aytaçlar Danışmanlığında…

UNESCO Dünya Kültür Mirası:
 Gordion Antik Kenti [2023]
 Sivrihisar Ulu Camii [2023]
UNESCO Dünya Kültür Mirası adayı:
 Çavdarhisar / Aizanoi Ören yeri [2012]
 Dağlık Frigya Vadisi (Kütahya, Afyon ve Eskişehir) [2015]

TUR PROGRAMI:

26 Ekim 2025, Pazar : İZMİR – AİZANOİ – KÜTAHYA
Sabah saat 06.30’da Karşıyaka/Bostanlı Vapur İskelesi yönündeki (tramvay durağının arkasında) Havaş durağında, 06.50 ‘de Alsancak / Lozan Meydanı’nda (Atatürk Lisesi bahçe kapısı önü) konuklarımızla buluşarak hareket ediyoruz. Gerektiğinde mola vererek ilerliyoruz. Ankara karayolundan ayrılarak AİZANOİ Ören yerine gidiyoruz. (Yaklaşık 2.5 – 3 Saatlik bir yolculuk)

Yolculuk uzunca ama ören yerine vardığımızda, bu zahmete değdiğini anlamakta gecikmiyoruz. Çavdarhisar, Aizanoi kentinin kalıntılarıyla iç içe, Penkalas Çayı üzerinde, ağaçlar ve eski evleri ile öylesine şiirsel bir ören yeridir ki, görenleri büyüler…

Yörede Tunç Çağı’ndan bu yana yerleşim olduğu biliniyor. İmparator Hadrianus Döneminde görkemli binalar yapılmış, Bizans Çağında ise Piskoposluk Merkezi konumuna yükselmiştir. İ.S. 14. yüzyıldan sonra Çavdar Yörükleri tarafından oba olarak kullanılmaya başlanmıştır. AIZANOI Antik Kenti, UNESCO Dünya Mirasına aday gösterilmiş olup, 2012 yılında geçici listeye alınmıştır. Kentin yüksek platosu üzerindeki ZEUS TAPINAĞI, Anadolu’da en iyi durumdaki tapınaklardan biridir. Tarihin muhtemelen en eski BORSA yapısı da Aizanoi’dedir. Göreceğimiz TİYATRO ve STADİUM yapılarının Antik Çağ mimarisinde bir eşi daha yoktur. Kemerli Antik Köprüler üzerinde yol alırken, Roma Hamam mozaiklerini, yazıtları inceliyoruz. Agora’yı, Heroon, Dor Sütunlu Avluyu ve Yuvarlak Yapılı Avluyu (Macellum) görüyoruz.

Gezimizi tamamlayınca Evliya Çelebi’nin memleketi, çiniler diyarı, güzel KÜTAHYA’ya gidiyoruz. Çelebi’nin kendine özgü üslubuyla “kase ve fincanı ve günagün [türlü türlü] maşraba ve güzeleri [çömlekleri] ve çanak ve tabakları bir diyara mahsus değildir [benzeri görülmemiştir]” diye ballandırarak anlattığı ve dünyadaki ilk “toplu iş sözleşmesi” sayılabilecek “Fincancılar Anlaşması”na konu olan Kütahya’nın meşhur çinilerini görmek ve almak isteyenler için (açık olursa) Kütahya Kervansarayı-Çiniciler Çarşısı’na gidiyoruz.

Birbirinden güzel eski evler, Macar özgürlük savaşının önderlerinden Lajos Kossuth’u ve arkadaşlarını 19. yüzyıl ortasında misafir ettiğimiz Kossuth Müzesi (Macar Evi), Germiyan Sokaktaki Şapçızade ve Karaca Konaklarının restore edilmesiyle oluşturulan Kütahya Belediyesi Kent Tarihi Müzesi, Rüstem Paşa
Medresesi’ndeki El Sanatları Çarşısı, Ulu Cami / Yıldırım Beyazıd Camii ile görmeyi isteyeceğimiz çok yer var Kütahya’da Hepsini görmeye maalesef vaktimiz olmayacak. Kütahya HİLTON’da oda + kahvaltı konaklıyoruz.

27 Ekim 2025, Pazartesi: FRİG VADİSİ – AFYON
Sabah kahvaltısından sonra FRİG VADİSİ‘ne gidiyoruz. Frig uygarlığı hakkında bilgi alıyor, Kybele’nin inanılmaz dünyasında, tüf kayalara oyulmuş kalıntıları görüyoruz; Midas Anıtı olarak anılan görkemli Yazılıkaya, Arslantaş Kaya Anıtı, Yılankaya, Maltepe, Gümbet/Meros, Midas Şehri, Arezastis ile büyülü bir dünyayı geziyoruz. Kaya tapınakları, kale duvarları, kabartmalar, sarnıçlar, sunaklar, karlıklar, kaya mezarları, antik yollar ve yazıtlar…

Turumuz tamamlanınca AFYON’a hareket ediyoruz. Mümkün olursa, panoromik bir Afyon turunu yetiştirmeye çalışacağız. Afyon Ulu Cami ve yeni düzenlenmiş modern bir müze olan Afyon Müzesi görmek istediklerimiz arasında. Akşam yemeği ve konaklama Afyon’da Wyndham Afyonkarahisar Thermal&Spa‘da.

28 Ekim 2025, Salı : PESSİNUS ANTİK KENTİ – SİVRİHİSAR – GORDİON – ANKARA
Sabah kahvaltısı sonrasında Doğu’ya doğru yolculuk yapıyoruz…Önce Pessinus Antik Kenti kalıntılarınI sonra Sivrihisar Ulucamii ile Gordion Antik Kenti’ni görmeye gideceğiz.
PESSİNUS ANTİK KENTİ, Ankara-Eskişehir karayolu üzerinde, Sivrihisar’ın 13 kilometre güneyindeki Ballıhisar köyündedir. Eski Kral Yolu üzerinde bulunan kent, antik yazarlara göre MÖ 8. yüzyılda, yarı mitolojik Frigya Kralı Midas tarafından Kybele (Kibele) kültünün kutsal kenti olarak kurulmuştur. Kent, Friglerce “Tanrıça Kybele” olarak adlandırılan ana tanrıçanın bulunduğu en önemli kült alanlarından biri olarak bilinmektedir. Pergamonlu Attalos Hanedanı şehri hâkimiyeti altına aldığında Kibele’nin tapınağını yeniden inşa etmiş ve beyaz mermerden inşa edilmiş portikolar eklemiştir. MÖ 3. yüzyılın sonunda, cennetten düştüğü rivayet olunan bir kült taşı Pessinus’tan Roma’ya taşınmış ve Palatine Tepesi’ndeki Zafer Tapınağı’na (MÖ 191’de açılmıştır) yerleştirilmiştir. Pessinus ve çevresi halen cevaplanmamış pek çok soruyu barındırmaya devam etse de, Orta Frigya’da çok önemli bir şehir olduğuna kuşku yoktur.
Pessinus gezimizi tamamlayınca, Nasreddin Hoca’nın doğum yeri olan SİVRİHİSAR’a gidiyoruz. Bu ilçeyi Selçuklu’lar Camii, han, hamam, medrese gibi yapılarla donatmışlar. Sivrihisar günümüzde de tarihi mirasını korumaya özen gösteren bir ilçemiz. Gezip keşfedilecek pek çok yer var. Bunlardan bazılarını sayacak olursak; Açık Hava Heykel Müzesi, Tarihi Ermeni Kilisesi Surp Yerortutyun, Nasreddin Hoca Anıt Mezarı, Kilim Müzesi, Kurşunlu Camii, Seyyid Şeyh Mahmud Süzani Külliyesi, Mescitler, arastalar, tarihi evler, konaklar, hamamlar, parklar… Ne kadarını gezebileceğimiz ise zamana bağlı…
Mutlaka göreceğimiz en önemli mimari yapı ULU CAMİ olacak. 1274 yılında Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin müritlerinden Emineddin Mikail tarafından yaptırıldığı bilinen bu yapı, 67 direği ile Türkiye’nin en büyük ahşap direkli camisidir. Bu muhteşem camii de Anadolu’nun Ortaçağ Dönemi “Ahşap Hipostil Camiileri” seri mirası kapsamında 19 Eylül 2023 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesine girdi.
Sivrihisar, mimari mirasının yan ısıra, Nasreddin Hoca’nın hem doğumuna hem de ölümüne tanıklık eden topraklar olması bakımından da önemlidir. UNESCO, 1996 yılını Nasreddin Hoca Yılı olarak ilan etmişti. Çeşitli etkinlikler, özel yayım ya da dergilerin özel sayılarıyla kutlanan yıl kapsamında, ülkemizde sempozyumlar düzenlenmişti.

Ankara’nın Polatlı ilçesinde yer alan Friglerin başkenti olan GORDİON ANTİK KENTİ, 18 Eylül 2023 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedildi. Bölge erken Tunç Çağı’ndan, Orta Çağa uzanan uzun bir yerleşim geçmişine sahip. İ.Ö. 1700’lerde Hitit egemenliğine girmiş. Ancak esas olarak İ.Ö. 12. yüzyılda bölgeye gelen Frig’lerin ilk siyasi ve kültürel başkenti olmasıyla ön plana çıkıyor.
.
Gordion Antik Kenti’nde görebileceğimiz yerler; öncelikle Gordion Müzesi, çakıltaşı mozaikler, Kayabaşı mozaiği, Galat mezarı, kentin ana giriş kapısı, saray bölgesi, güney kapısını sayabiliriz. Evlerin sadece temelleri günümüze kadar ulaşmış. En önemli buluntular ise soylular ve Frig krallarının gömüldüğü “Tümülüs” adı verilen tepecikler. Antik kentte yığma tepe şeklindeki bu anıt mezarlardan 128 adet bulunuyor. Orta Anadolu’da başka hiçbir yerde bu kadar fazla tümülüs yok.

Frig kraliyetinin ve diğer elitlerin mezarları olan Tümülüslerin en yükseğinin çapı 300 m, yüksekliği ise 53 m. Midas ya da babası Gordios için yapıldığı düşünülüyor. Lidyalılar tarafından Sardes Antik Kenti civarında
yapılan Alyattes Tümülüsü’nden sonra Anadolu’daki en büyük ikinci Tümülüs.. İçinde MÖ 740 civarına tarihlenen sağlam bir ahşap mezar odasını bulundu. Bu mezar, dünyanın ayakta kalan en eski ahşap yapısı ve bu nedenle başlı başına eşsiz bir kültür varlığı…

Saray alanındaki yapıların birinde bulunan çakıl taşı mozaik taban döşemesi ise Antik Çağ’da bilinen bu tip zemin döşemesinin en eski örneğini teşkil ediyor ve bu bezemeci döşeme tarzının ilk kez Frigler tarafından icat edildiğini gösteriyor. M.Ö 9. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen bu mozaikleri Gordion Müzesi’nde göreceğiz.

Gordion Müzesi’nde ise Büyük Tümülüs’ten (Midas Tümülüsü) çıkan fibulalar, kaseler, yazıtlar ve süsleme tuğlalar da sergileniyor. Müzede ayrıca Eski Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı, Geç Tunç Çağı, Erken Frig Çağı, Erken Demir Çağı, Geç Frig Çağı, Lidya, Helenistik ve Roma dönemine ait eserler de yer alıyor. Gordion Antik Kenti ülkemizin önemli değerlerinden biri. Keşfetmekten çok keyif alacağımıza kuşku yok.

Öğleden sonraki saatlerde gezilerimizi tamamlayınca yönümüzü ANKARA’ya çeviriyoruz.
Akşam yemeği ve konaklama Ankara’da.

29 Ekim 2025, Çarşamba: ANKARA – ANITKABİR ZİYARETİ – ANADOLU MEDENİYETLERİ MÜZESİ – İZMİR
Sabah kahvaltımızı yaptıktan sonra Cumhuriyet Bayramı ile ayrı bir canlılığa kavuşmuş olan Ankara’da aracımızla panoramik bir tur yapıyoruz. Anıtkabir’i ziyareti etmek ve Anadolu Medeniyetleri müzesini gezmek istiyoruz. Sabah Anıtkabir törenler nedeniyle kalabalık olacağı için önce Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni gezeceğiz. Öğle yemeği sonrasında Anıtkabir’e gideceğiz.

Ziyaretimiz sona erince, İzmir’e hareket ediyoruz. Oldukça yoğun ve anlamlı bir turun ardından İzmir’e varışımız gece yarısını buluyor…